3 cách dạy trẻ khả năng tự chủ

Khả năng tự chủ là kỹ năng quan trọng giúp trẻ phát triển tư duy, ý thức và sự tự tin. Có ba cách thường được áp dụng để rèn luyện kỹ năng này, trong đó cách thứ ba được đánh giá là hiệu quả nhất vì giúp cha mẹ nhận biết mức độ suy nghĩ và tư duy của trẻ.

1. Đưa ra lựa chọn trong khuôn khổ thay vì ra lệnh.

Thay vì yêu cầu: “Con đi làm bài tập ngay đi”, cha mẹ có thể đặt câu hỏi để trẻ được lựa chọn:

• “Con muốn làm bài tập trước rồi xem tivi, hay xem tivi 15 phút rồi làm bài tập?”

• “Con có thể tự đặt giờ được không?”

Cách này thể hiện sự tôn trọng, đồng thời giúp trẻ rèn luyện khả năng ra quyết định và tăng lòng tự trọng.

2. Để trẻ tự làm và kiên nhẫn quan sát.

Khi thấy con gặp khó khăn, nhiều cha mẹ thường muốn can thiệp ngay, chẳng hạn: “Con làm gì mà lâu thế, đưa đây mẹ buộc hộ cho.” Thay vì vậy, hãy kiên nhẫn để trẻ tự làm, hướng dẫn khi cần thiết và khen ngợi những nỗ lực của con. Điều này giống như khi người lớn gặp thử thách, những lời động viên và khích lệ từ gia đình, bạn bè giúp ta có thêm động lực. Trẻ em cũng vậy — chúng cần được tin tưởng để vượt qua khó khăn của chính mình.

3. Thực hiện “kỹ thuật trả bóng” – đặt ngược câu hỏi.Khi trẻ đặt câu hỏi, thay vì trả lời ngay lập tức, hãy trả lại câu hỏi cho trẻ để kích thích tư duy. Ví dụ:

• Khi con hỏi: “Mẹ ơi, sao bóng đèn sáng thế nhỉ?”, cha mẹ có thể hỏi lại: “Theo con thì tại sao nó sáng?”

• Khi trẻ hỏi: “Mưa từ đâu đến?”, hãy đáp: “Theo con thì mưa đến từ đâu?”

Việc “trả bóng” như vậy giúp trẻ suy nghĩ sâu hơn, hình thành thói quen tìm hiểu và giải quyết vấn đề. Đồng thời, cha mẹ cũng hiểu rõ hơn mức độ tư duy của con.