Khen cho đúng – Bí quyết nuôi dưỡng lòng tự trọng và thấu cảm

Admin DHTC
11 thg 9
2 phút đọc

Đã cập nhật: 17 thg 9

Trong giao tiếp, nhiều người cảm thấy bối rối khi phải khen. Đôi khi, chúng ta im lặng vì sợ lời khen nghe giả tạo, hoặc cố tìm những câu hoa mỹ mà bản thân cũng không thật sự tin. Thực tế, một lời khen giá trị không nằm ở từ ngữ bóng bẩy, mà ở sự chú tâm.

Thay vì đánh giá hay gán nhãn, hãy mô tả điều bạn thấy và cảm nhận. Ví dụ, khi con vẽ một bức tranh với ba bông hoa – một bông màu xanh, một bông đỏ, một bông vàng – bạn chỉ cần nói: “Mẹ thấy bức tranh này có ba bông hoa, màu sắc rất nổi bật.” Việc mô tả như vậy đã cho người nghe thấy rằng bạn thực sự quan sát và quan tâm đến họ.

Một lời khen mà ánh mắt nhìn đi chỗ khác hay thái độ hời hợt sẽ mất đi sức nặng. Các nghiên cứu chỉ ra rằng chỉ 7% thông điệp đến từ nội dung lời nói, 38% đến từ giọng điệu và 55% đến từ ngôn ngữ cơ thể. Sự chú ý, ánh mắt, và thái độ trân trọng quan trọng hơn nhiều so với câu chữ.

Bạn không cần áp lực phải “khen” cho hay. Hãy chậm lại một chút, chú tâm quan sát, mô tả điều bạn thấy bên ngoài và cảm nhận bên trong. Nếu phù hợp, bạn có thể rút ra giá trị từ hành vi đó, nhưng nếu không, chỉ cần dừng lại ở việc mô tả cũng đủ.

Khi làm được như vậy, bạn không chỉ gieo hạt giống của lòng tự trọng mà còn nuôi dưỡng tinh thần học hỏi và phát triển. Trẻ em, khi được ghi nhận đúng cách, sẽ có xu hướng lặp lại hành vi tích cực và ngày càng tiến bộ. Đồng thời, các em cũng học được cách đối xử trân trọng với người khác – đó chính là cách khả năng thấu cảm được hình thành và phát triển.

Ngược lại, nếu một đứa trẻ dần trở nên vô cảm, có thể trong quá trình giao tiếp, chúng ta đã vô tình thể hiện sự thờ ơ hoặc lạnh lùng. Đôi khi, ta nghĩ rằng mình đang quan tâm, nhưng chính cách cư xử chưa tinh tế lại làm trẻ chai lì cảm xúc. Đây là điều đáng suy ngẫm để mỗi người nhìn lại cách mình kết nối với những người xung quanh.

Hãy quan sát những tình huống trong cuộc sống và tự hỏi: Ba “hạt giống” này – lòng tự trọng, tinh thần học hỏi, và sự thấu cảm – đang được thể hiện ra sao? Bạn có thể rút ra điều gì để hoàn thiện bản thân và lan tỏa cách khen ngợi tích cực đến mọi người?