ASK - Kiến thức, Kỹ năng và Thái độ: chìa khóa quyết định năng lực cá nhân

Admin DHTC
10 thg 11
3 phút đọc

Mô hình ASK (Knowledge - Skills - Attitude) là một khung đánh giá năng lực đơn giản nhưng rất hiệu quả, được nhiều nhà tuyển dụng và tổ chức đào tạo sử dụng để đánh giá, tuyển dụng và phát triển nhân sự. Mô hình này phân bổ tầm quan trọng của ba yếu tố chính: Kiến thức (K) chiếm 4%, Kỹ năng (S) chiếm 26% và Thái độ (A) chiếm 70%. Tỉ lệ này nhấn mạnh một thông điệp quan trọng: thái độ và động lực cá nhân thường quyết định thành công lâu dài hơn là chỉ có kiến thức hay kỹ thuật thuần túy.

Kiến thức là nền tảng ban đầu: bằng cấp, các khóa đào tạo, và quan trọng hơn là kinh nghiệm thực tế được ghi rõ trong CV. Tuy nhiên, khi bước vào môi trường làm việc, kiến thức thô không tự biến thành kết quả. Người lao động cần có cách áp dụng, kết nối và làm giàu kiến thức đó bằng trải nghiệm thực tế. Vì vậy, mặc dù tỷ lệ phần trăm của “K” trong mô tả này tương đối nhỏ, nhưng nó vẫn là nền tảng cần thiết để xây dựng kỹ năng và hỗ trợ quyết định chuyên môn.

Kỹ năng là khả năng biến kiến thức thành hành động: được hình thành qua quá trình học, trao đổi, đào tạo và thực hành liên tục cho đến khi thành thục. Kỹ năng có thể là kỹ năng cứng (ví dụ: kỹ thuật, lập trình, kế toán) hoặc kỹ năng mềm (giao tiếp, quản lý, lãnh đạo). 26% tầm quan trọng của kỹ năng cho thấy rằng nhà tuyển dụng đánh giá cao những người có thể thực thi công việc một cách hiệu quả - không chỉ hiểu vấn đề mà còn làm được việc.

Thái độ chiếm phần lớn ảnh hưởng tới hiệu suất: thái độ nằm trong phạm vi cảm xúc, động lực, và cách cá nhân phản ứng với công việc và đồng nghiệp. Những phẩm chất như trung thực, tự tin, lịch sự, tôn trọng, tinh thần khởi nghiệp, dấn thân và sẵn sàng học hỏi đều thuộc về thái độ. Một nhân viên có thái độ tích cực dễ thích nghi, chủ động tìm giải pháp, chịu trách nhiệm và có khả năng phát triển hơn so với người có kiến thức tương tự nhưng thái độ thiếu chủ động.

Ứng dụng mô hình ASK trong tuyển dụng và đào tạo nhân sự rất thiết thực. Nhiều doanh nghiệp sử dụng ASK để sàng lọc ứng viên, xây dựng chương trình đào tạo, hoặc thiết kế lộ trình phát triển nhân viên. Thông qua đó, họ không chỉ đánh giá hiện tại mà còn hướng tới tiềm năng phát triển trong tương lai.

Với sinh viên và người mới đi làm, mô hình này cung cấp một kim chỉ nam rõ ràng: hãy tự hỏi bản thân - mình thiếu gì và cần ưu tiên thay đổi điều gì? Cụ thể:

Tập trung vào thái độ: rèn luyện tinh thần ham học hỏi, kỷ luật cá nhân, thái độ hợp tác và tính trách nhiệm. Đây là khoản đầu tư mang lại lợi tức dài hạn nhất.
Phát triển kỹ năng có hệ thống: tìm các khóa học thực hành, làm dự án, thực tập để biến kiến thức thành kỹ năng thực tế.
Gia cố kiến thức nền tảng: bằng cấp và đào tạo vẫn quan trọng - nhưng hãy gắn chúng với trải nghiệm và chứng minh được năng lực trên CV.
Lập kế hoạch học tập nghề nghiệp: xác định kỹ năng cần có cho vị trí mong muốn và chủ động tiếp cận nguồn học liệu, mentor, hoặc môi trường thực tế để rèn luyện.

Kết lại, mô hình ASK nhắc chúng ta rằng con đường phát triển nghề nghiệp không chỉ là tích lũy kiến thức mà còn phải biết thực hành và nuôi dưỡng thái độ đúng đắn. Ai hiểu và áp dụng cân bằng cả ba yếu tố này sẽ có lợi thế lớn để đạt hiệu quả công việc và tiến xa trong sự nghiệp tương lai.